INNOWACYJNY

PROGRAM PRZYRODNICZY

 

„PRZYRODA

WOKÓŁ NAS”

 

 

 

NA ROK SZKOLNY 2020/2021

DLA UCZNIÓW ODDZIAŁU PRZEDSZKOLNEGO

SZKOŁA PODSTAWOWA W STRZELEWIE

 

 

 

 

 

Opracowała:

Katarzyna Szafran

 

Spis treści:

1. Wstęp – koncepcja programu
2. Sposoby realizacji programu
3. Cele ogólne programu       
4. Cele szczegółowe programu
5.  Formy pracy
6.   Metody pracy       
7. Przewidywane efekty prowadzonego programu przyrodniczego
8. Ewaluacja programu  
9. Literatura     
10. Harmonogram działań                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                 

 

 1. Wstęp – koncepcja programu

Aby ukształtować  człowieka otwartego, odważnego, wrażliwego i wartościowego, należy już na pierwszym etapie edukacji dbać o jego wszechstronny rozwój. Ważne jest  rozwijanie kompetencji kluczowych czyli połączenie wiedzy, umiejętności i postaw odpowiednich do sytuacji. Opracowany przeze mnie program jest z obszaru edukacji przyrodniczej i nosi nazwę „Przyroda wokół nas”. Jest spójny z podstawą programową wychowania przedszkolnego i  będzie realizowany holistycznie odnosząc się do czterech obszarów rozwoju: fizycznego, emocjonalnego, społecznego oraz poznawczego.  

Głównym założeniem wychowania przedszkolnego jest aktywizowanie procesów rozwojowych dziecka. Jednym z najskuteczniejszych czynników dydaktycznych jest kontakt z przyrodą. Poznawanie przyrody dostarcza dziecku wiele możliwości przeżywania nowych doznań i wzbogacania wiedzy, sprzyja także rozwojowi umysłowemu i emocjonalnemu. Wpływa na rozwój uczuć estetycznych. Dziecko uczy się odczuwania i podziwiania piękna przyrody. Świat przyrody jest dla dziecka tajemniczy i fascynujący. Dziecko odkrywa świat, dostrzega bogactwo barw, zmienność zjawisk, używając do tego swoich zmysłów. Poznawanie przyrody ma wpływ na jego harmonijny rozwój. Budzi uczucia opiekuńcze i rodzi zamiłowania do pielęgnowania roślin i zwierząt. Życie przyrody jest bardzo zróżnicowane, istnieje niezliczona ilość roślin i zwierząt, a zadaniem nauczyciela jest umożliwienie dziecku poznawanie tej różnorodności. Dzięki hodowli roślin i zwierząt dzieci poznają budowę i funkcje życiowe organizmów, uczą się wielu umiejętności praktycznych oraz mają możliwość kształtowania takich cech charakteru jak: odpowiedzialność, cierpliwość i sumienność. Poprzez obserwacje rozumieją, że rośliny i zwierzęta, przy całej swej odmienności, posiadają wspólne cechy, podlegają tym samym prawom – rosną, rozwijają się i rozmnażają. 

Edukacja przyrodnicza pozwala dziecku poznać najbliższe otoczenie, w trakcie obserwacji, doświadczeń i eksperymentów, oraz zrozumieć środowisko, w którym żyje człowiek. Przyroda dla dziecka w wieku przedszkolnym jest najłatwiej dostępnym i niewyczerpalnym źródłem przeżyć, wiedzy i bezpośrednich doświadczeń. Dlatego należy przyzwyczaić je do bycia uważnym obserwatorem otaczającej rzeczywistości pełnej zwierząt, roślin, zachodzących zjawisk oraz zależności między nimi.

Dzieci w okresie przedszkolnym są prawdziwymi badaczami przyrody i łatwo wzbudzić w nich zaciekawienie otaczającym środowiskiem naturalnym. Ważne jest, aby w tym okresie miały bezpośredni kontakt z przyrodą. Dziecko powinno oglądać, szukać, zbierać, porządkować, porównywać, mierzyć, liczyć, obserwować, eksperymentować. Poprzez aktywny i bezpośredni kontakt z naturą i jej zjawiskami, dziecko może obserwować przyrodę, szukać, zbierać i porządkować eksponaty, badać zjawiska zachodzące w środowisku naturalnym i eksperymentować. Dzięki tym działaniom ma szansę w pełni poznać i polubić otaczający je świat.

Istotnym elementem w wychowaniu przedszkolaka  jest wyrobienie postawy  proekologicznej oraz szacunku dla otaczającego nas świata przyrody. Ważne jest aby przedszkolak  dostrzegał w swoim otoczeniu zwierzęta i rośliny, które wymagają opieki i pielęgnacji.  Żeby takie postawy u dzieci się wykształciły należy rozpocząć naukę jak najwcześniej, a przedszkole jest najlepszą instytucją od której należy rozpocząć.

2. Sposoby realizacji programu

- Stworzenie warunków do realizacji programu, poprzez obserwowanie, odkrywanie i eksperymentowanie, gdzie nauczyciel pełni rolę koordynatora.                                                          

- Podnoszenie wiedzy dotyczącej treści programowych za pomocą literatury, Internetu.            

- Rozwijanie  kompetencji kluczowych poprzez łączenie obszarów przyrodniczych, artystycznych  i społecznych.
 - Zapoznanie rodziców z programem, celowością jego realizacji w przedszkolu i zachęcanie ich do współpracy.

- Udział w konkursach plastycznych dotyczących tematyki przyrodniczej.                                 

- Prowadzenie badań, doświadczeń i eksperymentów.

- Założenie klasowego ogródka.

 

3. Cele programu                                                                                                                    
4.  - rozwijanie zainteresowań przyrodniczych,

-    dostrzeganie piękna otaczającego świata przyrody,
 -   uczestniczenie w bezpośrednich obserwacjach i kontaktach z przyrodą,
 -   poznanie rożnych ekosystemów występujących w najbliższej okolicy (las, łąka, ogródek, pole),
  -  zapoznanie z podstawowymi zasadami ochrony przyrody,
 -   budzenie przyjaznego stosunku do roślin i zwierząt poprzez  kształtowanie właściwych postaw i zachowań,
 -   rozbudzanie ciekawości poznawczej oraz umiejętności obserwacji i wnioskowania.

 4. Cele szczegółowe programu:
Uczeń:                                                                                                                                                              

- zdobywa i poszerza wiadomości z zakresu przyrody w bezpośrednim zetknięciu z poszczególnymi ekosystemami,                                                                                                                   

- poznaje przyrodę poprzez oglądanie, poszukiwanie i obserwowanie poszczególnych zjawisk,      

-  poznaje środowisko lokalne,                                                                                                                      

-  poznaje różne gatunki roślin i zwierząt,                                                                                                         

-  właściwie zachowuje się na łące, w ogródku przedszkolnym, w parku, w  lesie,                                    

- tworzy kalendarz pogody i poszerza wiedzę z zakresu meteorologii,
-  współuczestniczy w zakładaniu ogródka/zielnika

5. Formy pracy:                                                                                                                                           

 -  spacery i wycieczki,
-  organizowanie wystawek tematycznych, gromadzenie eksponatów, literatury,
-  prace w ogródku przedszkolnym,
-  prowadzenie hodowli,
-  obserwacja stanu pogody,
-  uczestniczenie w akcjach: „Dzień Ziemi”, dokarmianie zwierząt zimą,
-  zabawy badawcze, doświadczenia i eksperymenty,
-  obserwacje, pogadanki, pokazy,

- praca indywidualna,

- w małych zespołach dwu- lub trzyosobowych,

- praca z całą grupą.

6. Metody pracy:
 - metody oglądowe: obserwacja, pokaz, prezentacje multimedialne,
-  metody słowne: pogadanka, dyskusja, opis, opowiadanie, historyjki obrazkowe,
 - metody praktyczne (badawcze): spacery, wycieczki, zajęcia w terenie, doświadczenia i eksperymenty.

7.  Przewidywane efekty prowadzonego programu przyrodniczego:                                       

Uczeń:                                                                                                                                                              

-   kojarzy zdobytą wiedzę o zjawiskach przyrodniczych z systematyczną obserwacją,
-   rozumie podstawowe pojęcia i zjawiska przyrodnicze,
-   odróżnia pozytywne i negatywne działania człowieka na środowisko,                                   

-  nabywa wiadomości na temat sposobów zapobiegania dewastacji środowiska naturalnego,
-   potrafi pracować samodzielnie i w grupie,
-   w działaniu wykazuje się odpowiedzialnością i znajomością zasad dobrego zachowania,
-   potrafi postępować bezpiecznie i rozważnie,
-   chętnie przebywa w naturalnym środowisku i potrafi się nim cieszyć,
-   dostrzega piękno przyrody.

 8. Ewaluacja programu:                                                                                                                  

 Głównym celem ewaluacji programu jest uzyskanie informacji o poziomie wiedzy oraz umiejętności dzieci w zakresie edukacji przyrodniczej a także czy cele programu zostały zrealizowane. Sposoby ewaluacji:                                                                                  - -  ----obserwacja aktywności dzieci w trakcie zabaw, zajęć, wycieczek, 
- zdjęcia dzieci z udziału w zaplanowanych w programie działaniach,
- przeprowadzony zostanie „Quiz przyrodniczy” w obecności dyrektora

- podsumowanie zdobytej wiedzy,  wręczenie odznaki lub dyplomu „Przyjaciel przyrody”.

9.  Literatura:
1. R. Więckowski: Pedagogika wczesnoszkolna, WSiP, Warszawa 1993
2. L. Rożek: Edukacja przyrodnicza w przedszkolu z elementami ekologii  Szczecin 2011
3. Frątczakowie E.J:  Kącik przyrody w wychowaniu przedszkolnym, WSiP, Warszawa 1979.

10. Harmonogram działań na rok szkolny 2020/2021 w grupie przedszkolnej  - program przyrodniczy „Przyroda wokół nas” został podzielony na poszczególne pory roku:

JESIEŃ

• ,,Kodeks przyjaciela przyrody” - stworzenie kodeksu grupowego.
• „Człowiek jako ważny element środowiska” – pogadanka.
• Praca plastyczna „Moja okolicą jesienią”,
• Stragan z warzywami i owocami – zorganizowanie kącika tematycznego.
• „Święto Drzewa” – prezentacja multimedialna na temat drzew
• Zajęcia kulinarne w przedszkolu „Zdrowe owoce i warzywa”.
•  Jesienny kącik przyrody – gromadzenie materiału przyrodniczego (kasztany,
     żołędzie, liście, mech, kora itp.).
•  „Jesienny zielnik” – założenie zielnika z zebranych podczas spacerów liści.
• Spacery - bezpośrednia obserwacja przyrody jesienią.
•  „Barwy jesieni”- organizowanie wystawy prac plastycznych w przedszkolu.

ZIMA

• Spacery  - obserwacja zmian zachodzących zimą w świecie roślin.
• „Dbamy o zwierzęta w schroniskach” - zbiórka pokarmu dla zwierząt.
• „Skrzydlaci przyjaciele” -systematyczne dokarmianie ptaków w okresie zimy.
• „Kącik małego badacza” – zabawy badawcze z wodą (rozpuszczanie różnych
      substancji w wodzie, barwienie wody, parowanie i skraplanie, „Co pływa, co
      tonie”, krystalizacja soli i cukru).
• „Zima - trudny czas dla zwierząt” – prezentacja multimedialna.
• „Na dalekiej Północy” - zapoznanie z życiem zwierząt Antarktydy, film przyrodniczy.
• „Czym jest śnieg?” wykonanie cyklu doświadczeń pomagających w  rozumieniu zjawisk atmosferycznych.
• „Przyroda zimą” – zorganizowanie wystawy prac plastycznych dzieci w holu przedszkola.

WIOSNA

• „Pierwsze wiosenne kwiaty”- rozpoznawanie i nazywanie  wiosennych kwiatów, obserwowanie ich wzrostu. Poznawanie roślin chronionych.
•  Spacery - obserwacja budzącej się do życia przyrody. Rozumienie istoty zmian zachodzących w świcie roślin i zwierząt,  dostrzeganie bogactwa barw, kształtów zapachów.
• Zielony ogródek – wysiewanie nasion do skrzynek, założenie hodowli
     roślin cebulkowych, pielęgnacja kącika przyrody.
• „Nasz ogródek” – wysadzanie roślin rozsadowych w ogródku przedszkolnym.
• „Co to jest ekologia?” – film edukacyjny.
• „Zabawy badawcze z kolorami” - samodzielne odkrywanie  i doświadczenia   (uzyskiwanie kolorów, zjawisko tęczy).
• Praca plastyczna „Tęcza”.
•  „Wiosna”- wyrażanie za pomocą różnych technik plastycznych zjawisk atmosferycznych, zaobserwowanych wraz z nastaniem wiosny.

LATO

• „Czy kwiaty to tylko ozdoba?”- prezentacja multimedialna.
• „Bezpieczne wakacje” - malowanie na dużych arkuszach papieru. Zwrócenie uwagi na bezpieczeństwo i sposoby spędzania wolnego czasu na łonie przyrody.  
• „Quiz przyrodniczy” – podsumowanie zdobytej wiedzy; wręczenie odznaki lub dyplomu „Przyjaciela przyrody”.